دستورالعمل مراکز توانبخشی و نگهداری شبانه روزی سالمندان

دستورالعمل مراکز توانبخشی و نگهداری شبانه روزی سالمندان

نظر به اینکه براساس قانون تشکیل سازمان بهزیستی و بند 9 ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/80 مجلس شورای اسلامی صدور پروانه فعالیت برای ایجاد مراکز توانبخشی و نگهداری سالمندان برعهده سازمان بهزیستی کشور می باشد این آئین نامه در اجراء قانون مذکور و ماده 3 از آئین نامه نحوه صدور پروانه های بهزیستی مصوب 4/4/81 شورای معاونین سازمان توسط معاونت توانبخشی سازمان تهیه و به تصویب شورای

ماده 1:  تعاریف

1-1: سازمان بهزیستی کشور
منظور ستاد مرکزی سازمان بهزیستی کشور واقع در تهران می باشد که سازمان بهزیستی استانها تحت نظارت آن فعالیت می نماید که در این آئین نامه با همین عنوان از آن نام برده می شود.

2-1: سازمان بهزیستی استان
منظور ادارات کل بهزیستی سراسر کشور می باشد که در این آئین نامه به عنوان سازمان بهزیستی استان از آنها یاد می شود.

3-1: بهزیستی شهرستان
منظور ادارات بهزیستی شهرستان می باشد که به عنوان زیر مجموعه سازمان بهزیستی استان انجام وظیفه می کنند.

4-1: سالمند: به فردی اطلاق می گردد که بیش از 60 سال سن داشته و به علت پیامدها و عوارض ناشی از کهولت سن و تغییرات فیزیولوژیکی که در بدن وی در اثر افزایش سن بوجود میاید نیاز به مراقبت و توانبخشی دارد و از نظر سنی به سه گروه، سالمند جوان (60-70 سال)، سالمند میانسال (71-80 سال) و سالمند پیر (81 به بالاتر) تقسیم می گردند و از نظر میزان وابستگی به 3 گروه سالمندان مستقل- سالمندان نیمه مستقل و سالمندان وابسته تقسیم میشوند.
1-4-1: سالمند مستقل
2-4-1: سالمند نیمه مستقل
3-4-1: سالمند وابسته
سالمند مستقل: سالمندی که از حافظه خوبی برخوردار می باشد و توان انجام کارهای روزمره (ADL) زندگی خود را در مراکز نگهداری دارا می باشد و فقط در انجام کارها نیاز به نظارت دارد.
سالمند نیمه مستقل: سالمندی که در انجام بعضی و یا بخشی از کارهای روزمره زندگی خود در مرکز نگهداری نیاز به کمک دارد.
سالمند وابسته: سالمندی که وابسته به تخت می باشد و یا اینکه مبتلا به بیماری الزایمر شدید
بوده و توان انجام کارهای روزمره خود را ندارد.
تبصره :کارهای روزمره زندگی: کارهای روزمره زندگی شامل غذاخوردن، لباس پوشیدن، حمام رفتن، توالت رفتن و به خود رسیدن (شانه کردن، آرایش کردن، تراشیدن ریش و ....) می باشد.
5-1:خدمات مراقبتهای اولیه پزشکی و پرستاری: به مجموعه ای از خدمات مراقبتی پزشکی (بهداشتی درمانی) و پرستاری اطلاق می گردد که به سالمندان ارائه می شود تا از عوارض ناشی از کهولت سن و تغییرات فیزیولوژیکی بدن بکاهد و از ابتلا آنها به بیماریهای دوران سالمندی پیشگیری نماید و یا جهت درمان بیماریهای موجود اقدام کند.
6-1: خدمات توانبخشی: به مجموعه اقدامات توانبخشی مشتمل بر اقدامات توانپزشکی، روانی و اجتماعی گفته می شود که توانائی سالمندان را در مقابله با عوارض ناشی از کهولت سن افزایش داده وزمینه رابرای سازگاری بیشتر آنها با شرایط محیطی جهت حفظ حداکثر استقلال سالمند فراهم نماید.
1-6-1: توانبخشی پزشکی: مجموعه خدمات فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی می باشد که در جهت ارتقاء کیفیت زندگی سالمند به صورت تیمی توسط افراد مجرب و آموزش دیده انجام می شود.
2-6-1: توانبخشی روانی: مجموعه خدمات روانشناسی و روانپزشکی که جهت ارتقاء سلامت روان سالمند انجام می شود.
3-6-1: توانبخشی اجتماعی: به مجموعه خدمات مددکاری که جهت افزایش سازگاری اجتماعی فرد و حل مشکلات اجتماعی سالمند گفته می شود.
7-1: مرکز توانبخشی، مراقبتی ونگهداری شبانه روزی سالمندان: که از این پس مرکز نامیده میشود به مکانی گفته می شود که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با کسب مجوز از سازمان بهزیستی تأسیس گردیده و تحت نظارت آن، به سالمندان واجد شرایط در تمام ساعات شبانه روز خدمات مراقبتی- توانبخشی را ارائه می دهد. این مراکز براساس شرایط فیزیکی، کارکنان و نحوه ارائه خدمات مراقبتی- بهداشتی و توانبخشی که شاخصهای آنها در مواد 6-7-8-9- آمده است به سه تیپ 1 ، 2 و 3 تقسیم میشود.
8-1: موافقت اصولی: موافقت نامه ای است که پس از طی مراحل پیش بینی شده در آیین نامه مربوطه (تکمیل فرم تقاضا در بهزیستی شهرستان و تحویل مدارک از طریق بهزیستی شهرستان به بهزیستی استان) و تأیید کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی استان توسط ادارات کل بهزیستی استانها به متقاضیان ارائه می گردد تا با رعایت قوانین و مقررات مفاد این آیین نامه نسبت به آماده نمودن و تجهیز مرکز و ارائه مدارک لازم اقدام نمایند. مدت اعتبار موافقت اصولی 6 ماهه بوده و برای یکبار به مدت 6 ماه دیگر قابل تمدید می باشد.
9-1: پروانه فعالیت (مجوز بهره برداری): اجازه نامه ای است کتبی که پس از تجهیز و آماده شدن مرکز و معرفی مسئول فنی و ارائه مدارک لازم از طرف متقاضی به بهزیستی شهرستان و از شهرستان به استان و تأیید کمیسیون صدور پروانه های استان توسط اداره کل بهزیستی استان برای افراد حقیقی‌ یا حقوقی دارنده ‌موافقت اصولی، صادر و با تأیید بهزیستی استان هر دو سال یک بار تمدید می‌گردد.
10-1: مؤسس: فرد حقیقی یا حقوقی است که پس از طی مراحل اداری، موفق به دریافت موافقت اصولی و سپس پروانه فعالیت (بهره برداری) می گردد. در صورت که موسس شخصیت حقوقی باشد. اساسنامه آن نهاد / شرکت /... باید به تأیید سازمان بهزیستی رسیده باشد.
11-1: مدیر مسئول: فرد واجد شرایطی است که از طرف مؤسس (حقیقی یا حقوقی) به سازمان بهزیستی استان معرفی می گردد تا پس از تأیید کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی استان کارت (پروانه) مدیر مسئولی را اخذ و در مرکز مربوطه در ساعت اداری انجام وظیفه نماید.
تبصره: در ساعات غیر اداری می بایست جانشین واجد شرایط بند 6-1-5 ماده 5 حضور داشته باشد.
12-1: کارشناس ناظر استانی: منظور، کارشناس حوزه معاونت توانبخشی بهزیستی استان است که توسط معاونت امور توانبخشی سازمان بهزیستی استان تعیین و وظیفه نظارت بر مراکز مذکور را در سطح استان برعهده دارد.
13-1-: کارشناس ناظر شهرستانی: منظور، کارشناس حوزه معاونت توانبخشی بهزیستی شهرستان است که توسط معاونت امور توانبخشی بهزیستی شهرستان تعیین و وظیفه نظارت بر مراکز مذکور را در سطح شهرستان برعهده دارد.
تبصره 1: کارشناسان موظف به گذراندن دوره آموزش تئوری و عملی در حوزه سالمندی می باشند.

ماده 2: اهداف
اهداف تأسیس مراکز توانبخشی مراقبتی و نگهداری سالمندان توسط بخش غیردولتی، عبارتند:
1-2: گسترش ارائه خدمات مراقبتی بهداشتی و توانبخشی
2-2: ارتقاء کیفیت خدمات مراقبتی بهداشتی و توانبخشی
3-2: ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان
4-2: کاهش تصدی های دولتی

ماده 3: نظارت
نظارت بر نحوه کار مراکز توانبخشی مراقبتی نگهداری سالمندان، مدیران مسئول آنها، رسیدگی به شکایات و تخلفات آنها، تنظیم گزارشات لازم  و انجام ارزشیابی دوره ای منظم، اعلام نظر تخصصی در خصوص تأسیس، نحوه اداره، انحلال، ابطال پروانه مراکز، به کمیسیون صدور پروانه ها، برعهده کمیته نظارت تخصصی ستادی و استانی و شهرستانی بشرح زیر می باشد:
1-3: کمیته نظارت تخصصی ستادی
1-1-3: کمیته ستادی مرکب از افراد زیر است:
•    معاونت توانبخشی سازمان (رئیس کمیته)
•    مدیر کل دفتر امور سالمندان (دبیر کمیته)
•    یک نفر پزشک عمومی دارای دیپلم دانشگاهی طب سالمندی یا پزشک متخصص داخلی یا پزشک متخصص طب سالمندان به انتخاب معاون توانبخشی سازمان
•    کارشناس ناظر (مراکز توانبخشی سالمندان) در حوزه معاونت توانبخشی که می بایست از مدرک تحصیلی حداقل لیسانس در رشته های علوم توانبخشی یا پیراپزشکی و 5 سال سابقه کار و گذراندن دوره های کوتاه مدت سالمند شناسی برخوردار باشد.
•    نماینده دفتر حقوقی سازمان
•    نماینده دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات سازمان
تبصره: در صورت ضرورت از معاونت توانبخشی بهزیستی استان مربوطه جهت شرکت در جلسه کمیته ستادی و پاسخگویی دعوت بعمل می آید.
2-1-3: وظایف و اختیارات کمیته ستادی به شرح زیر می باشد:
•    بررسی گزارشات ارسالی از کمیته های استانی و اخذ تصمیم مقتضی در مورد آنها.
•    بررسی و رسیدگی به شکایات و تخلفات مراکز توانبخشی مراقبتی و نگهداری شبانه روزی سالمندان و مدیران مسئول آنها ارجاعی از کمیته های استانی و اعلام نظر لازم به
کمیته های نظارتی تخصصی استانی جهت اخذ تصمیم مقتضی و حسب نیاز ارائه پیشنهاد لغو و ابطال پروانه فعالیت مراکز.
•    بازدید از مراکز با اعزام نماینده یا نمایندگانی جهت بازرسی از مراکز توانبخشی سالمندان.

2-3: کمیته نظارت تخصصی استانی
1-2-3: کمیته استانی مرکب از افراد زیر می باشد:
•    معاون امور توانبخشی استان (رئیس کمیته)
•    یک نفر پزشک به انتخاب معاون توانبخشی سازمان بهزیستی استان مربوطه که ترجیحاً متخصص طب سالمندی یا متخصص داخلی یا پزشک عمومی دارای دیپلم طب سالمندان باشد.
•    کارشناس ناظر مراکز توانبخشی سالمندان استانی
•    کارشناس بازرسی سازمان بهزیستی استان
•    نماینده دفتر حقوقی سازمان بهزیستی استان
تبصره: در موارد بررسی شکایات و تخلفات، از مدیر مسئول مرکز مربوطه جهت شرکت در جلسه و پاسخگویی دعوت به عمل می آید.
2-2-3: وظایف و اختیارات کمیته نظارت تخصصی استانی به شرح زیر می باشد:
•     بررسی مدارک متقاضیان صدور موافقت اصولی و پروانه فعالیت (مجوزه بهره برداری) شامل مدارک مؤسس، مدارک مدیر مسئول و تطبیق شرایط و مدارک با مفاد آیین نامه و اعلام نظر بر حسب مورد به کمیسیونهای صدور پروانه های استانی (کمیسیون ماده 26)
•    نظارت بر نحوه کار مراکز، جهت رعایت ضوابط و مقررات جاری، استانداردهای ابلاغ شده، تغییر محل مراکز، نحوه کار مدیر مسئول یا جانشین وی (به هنگام مرخصی مدیر مسئول)
•    بررسی گزارشات کارشناسان ناظر مراکز و بازرسی استان وکمیته ستادی شهرستانی و اخذ تصمیم مقتضی
•    بررسی و رسیدگی به شکایات و تخلفات واصله از کمیته تخصصی شهرستان و تنظیم گزارش لازم جهت ارسال به کمیسیون صدور پروانه های استان و کمیته نظارت تخصصی ستادی
•    تهیه و تنظیم صورت جلسات و ارسال منظم آنها به کمیته نظارت تخصصی ستادی
•    ارسال گزارش عملکرد سالانه به کمیته نظارت تخصصی ستادی (مطابق فرم شماره 3)
تبصره: اخذ تصمیم مقتضی در مورد شکایات واصله و تخلفات مراکز و مدیر مسئول آنها در اختیار کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی استان می باشد. مگر در مواردی که نیاز به لغو و ابطال دائم پروانه مراکز باشد که در این صورت می بایست کمیسیون عالی صدور پروانه ها در ستاد مرکزی تصمیم گیری نماید.

3-3: کمیته نظارت تخصصی شهرستان
1-3-3: کمیته شهرستان مرکب از افراد ذیل می باشد
1- معاون توانبخشی بهزیستی شهرستان مربوطه
2- پزشک عمومی که ترجیحاً دوره طب سالمندان را گذرانیده باشد.
3- کارشناس ناظر مراکز توانبخشی سالمندان  
2-3-3: وظایف و اختیارات کمیته نظارت شهرستان به شرح زیر می باشد:
•    بررسی وضعیت ساختمانی، تجهیزاتی، بهداشتی و... مرکز (پس از صدور موافقت اصولی و قبل از صدورپروانه فعالیت) و تطبیق آن با مفاد آئین نامه و ارائه گزارش به کمیته نظارت تخصصی استان
•    بازدید از مراکز توانبخشی سالمندان حداقل یک تا هر سه ماه یکبار (بر اساس تعداد مراکز موجود درشهرستان)
•    تکمیل دقیق فرم ارزیابی (فرم شماره 4) در هر  نوبت از بازدید های انجام پذیرفته شده
•    تهیه گزارش مکتوب از بازدیدهای دوره ای و ارسال رونوشتی از آنها برای مدیر مسئول و معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی استان
•    بررسی شکایات و ارائه گزارش مکتوب به کمیته تخصصی نظارتی استانی جهت اخذ تصمیم مقتضی
تبصره: کارشناس ناظر و کارشناسان بازرسی و حراست شهرستان مجاز هستند از کلیه فعالیت های مرکز در هر زمان بازدید بعمل آورند.
 
ماده 4: صدور موافقت اصولی و پروانه بهره برداری (مجوز فعالیت):
1-4: شرایط عمومی متقاضی (مؤسس)
1-1-4: اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی تصریح شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
2-1-4: تابعیت جمهوری اسلامی ایران
3-1-4: عدم سوء پیشینه کیفری
4-1-4: عدم اعتیاد به مواد مخدر
5-1-4: دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت وظیفه (برای آقایان)
6-1-4: دارا بودن حداقل 25 سال سن
7-1-4: دارا بودن مدرک تحصیلی دکتری پزشکی (عمومی یا تخصص) یا حداقل تحصیلات کارشناسی در رشته های فیزیوتراپی- کاردرمانی- پرستاری- مدیریت توانبخشی- مددکاری اجتماعی- روانشناسی
8-1-4: سکونت در استان محل تقاضای تأسیس مرکز
تبصره 1: در شرایطی که متقاضی به تعداد کافی وجود داشته باشد، دارندگان مدرک تحصیلی دکترا یا فوق لیسانس مرتبط با حوزه توانبخشی یا با سابقه کار اولویت خواهند داشت.
تبصره 2: در مراکز حقوقی و هیأت امنایی حداقل یک نفر از اعضای هیئت مدیره باید دارای تحصیلات حداقل لیسانس مرتبط در رشته فوق الذکر باشند.

2-4: مدارک لازم برای صدور موافقت اصولی:
1-2-4: فرم تکمیل شده درخواست تأسیس مرکز (فرم شماره 1)
2-2-4: تصویر کلیه صفحات شناسنامه
3-2-4: چهار قطعه عکس 4×3
4-2-4: گواهی عدم سوء پیشینه کیفری (برای کارمندان رسمی و پیمانی دولتی الزامی
نمی باشد)
5-2-4: گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر (برای کارکنان رسمی پیمانی دولت الزامی نمی باشد)
6-2-4: تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت وظیفه در مورد آقایان
7-2-4: تصویر آخرین مدرک تحصیلی
8-2-4:تصویر اساسنامه (برای مؤسسان حقوقی) همراه با اصل آن که به تأیید سازمان بهزیستی کشور رسیده باشد.
9-2-4: تصویر آگهی تأسیس مؤسسه یا شرکت و... چاپ شده در روزنامه رسمی کشور یا دیگر جراید کثیرالانتشار کشور به همراه آخرین تغییرات آن.
تبصره: مؤسسات و انجمن های غیردولتی برای فعالیتهای خاص (تأسیس مرکز) باید مراحل قانونی صدور موافقت اصولی و مجوز را طی نمایند.
10-2-4: رسید فیش بانکی پرداخت حق صدور موافقت اصولی واریزی به حساب درآمدی اختصاصی سازمان بهزیستی استان.

3-4: صدور پروانه فعالیت ( اجازه بهره برداری )
برای صدور پروانه فعالیت باید موارد ذیل اقدام گردد.
1) مؤسس (دارنده موافقت اصولی) بایستی پس از احراز کلیه شرایط مرکز (از نظر ساختمانی، تاسیساتی، تجهیزاتی، بهداشتی) و...، و تامین و معرفی نیروی انسانی متخصص و مدیر مسئول درخواست صدور پروانه فعالیت یا مجوز بهره برداری (فرم شماره 2) را به بهزیستی شهرستان تحویل نماید.
2) گزارش تهیه شده از بازدید و مدارک تکمیلی توسط بهزیستی شهرستان به بهزیستی استان ارسال گردد.
3) معاونت امور توانبخشی بهزیستی استان ظرف مدت 7 روز پس از وصول درخواست صدور مجوز بهره برداری با اعزام کارشناس ناظر استانی و بررسی وضعیت ساختمانی، تجهیزاتی، بهداشتی و...، و تطبیق آن با مفاد این آئین نامه گزارش لازم را در جلسه کمیته نظارت تخصصی استان طرح و نظر کمیته مذکور را به کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی استان اعلام تا تصمیم مقتضی در مورد صدور یا عدم صدور پروانه فعالیت مرکز اتخاذ نماید.
4) کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی استان پس از وصول اعلام نظر کارشناسی کمیته نظارت تخصصی استانی، ظرف مدت 7 روز تشکیل جلسه داده و در صورت تطبیق شرایط فضای فیزیکی و تجهیزاتی و بهداشتی و نیروی انسانی متخصص معرفی شده با مفاد این آئین نامه، مجوز بهره برداری مرکز را با اعتبار دو ساله مطابق با فرم پیوست (فرم صاحب جواز- مدیر مسئول) صادر نموده و به صورت سفارشی به مؤسس مرکز اعلام نماید.
5) صاحب مجوز موظف است فردی واجد شرایط را به معاونت توانبخشی شهرستان معرفی نماید و پس از تائید به معاونت توانبخشی استان معرفی تا به نام وی پروانه مدیر مسئول مطابق فرم شماره صادر گردد.

4-4: تمدید پروانه فعالیت
1) مؤسس یا مدیر مسئول بایستی یک ماه قبل از انقضاء اعتبار مجوز بهره برداری، درخواست تمدید پروانه (مجوز) را مطابق فرم شماره 2 به بهزیستی شهرستان تحویل نمایند.
2) معاونت امور توانبخشی استان موظف است ظرف مدت 15 روز پس از وصول درخواست تمدید مجوز بهره برداری توسط شهرستان نسبت به اعزام کارشناس ناظر استانی جهت بررسی وضعیت مرکز و تمدید جواز اقدام نماید.
3) مدیرکل بهزیستی استان ظرف مدت مقرر در آئین نامه پس از وصول گزارش کارشناس ناظر استانی، پرونده مرکز و گزارش کارشناس ناظر استانی را در مورد تمدید یا عدم تمدید مجوز (با ذکر دلیل) بررسی و نسبت به تمدید پروانه فعالیت یا پیشنهاد لغو پروانه فعالیت اقدام خواهد نمود.
تبصره 1: به هر متقاضی فقط مجوز یک مرکز داده می شود.

ماده 5: شرایط و مدارک و وظایف مدیر مسئول
1-5: الف – شرایط مدیر مسئول
مدیرمسئول مرکز که از سوی موسس (دارنده موافقت اصولی) معرفی می شود باید شرایط زیر را دارا باشد:
1-1-5: اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی تصریح شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
2-1-5: تابعیت جمهوری اسلامی ایران
3-1-5: عدم سوء پیشینه کیفری
4-1-5: عدم اعتیاد به مواد مخدر
5-1-5: دارا بودن کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم از خدمت وظیفه (برای آقایان)
6-1-5: دارا بودن مدرک دکتری پزشکی (عمومی یا تخصصی) یا حداقل تحصیلات کارشناسی در رشته های پرستاری- فیزیوتراپی- کاردرمانی- مددکاری اجتماعی- مدیریت توانبخشی- روانشناسی)
7-1-5: عدم اشتغال همزمان در سایر دستگاهها و نهادها و واحدهای اداری، نظامی، انتظامی قضائی، تولیدی، خدماتی و صنفی
تبصره1:متخصصین طب سالمندی، پزشکان دوره دیده (طب سالمندی) کارشناسان ارشد دوره دیده (سالمند شناسی) دراولویت قرار دارند.
تبصره2: در صورتی که مؤسس شرایط مدیر مسئول مرکز را دارا باشد می تواند خود مدیریت  مرکز را برعهده بگیرد.
2-5:  مدارک لازم:
1-2-5: تصویر کلیه صفحات شناسنامه
2-2-5: چهار قطعه عکس 4×3
3-2-5: گواهی عدم سوء پیشینه کیفری
4-2-5: گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر
5-2-5: تصویر کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم از خدمت وظیفه (برای آقایان)
6-2-5: تصویر آخرین مدرک تحصیلی

3-5: وظایف مدیر مسئول
1) سرپرستی خدمات مراقبتی، توانبخشی و آموزشی مرکز و برنامه ریزی لازم در این رابطه
2) اداره امور داخلی مرکز
3) رعایت موازین حقوقی و قانونی
4) نظارت دقیق بر رعایت تشکیل پرونده های حمایتی (اجتماعی) و پزشکی برای سالمندان در مرکز و درج اقدامات بعمل آمده و خدمات ارائه شده در آنها.
5) حضور فعال و مستمر در ساعات اداری
6) تامین استانداردهای خدماتی، بهداشتی و فنی مرکز اعم از ساختمانی، تجهیزاتی، ایمنی، بهداشتی داروئی، توانبخشی و...
7) رعایت شهریه و تعرفه های خدماتی در مرکز که از سوی سازمان بهزیستی ابلاغ می‌گردد.
8) همکاری با کارشناسان ناظر اعزامی از معاونت امور توانبخشی سازمان بهزیستی استان و شهرستان و  کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی ودفتر بازرسی و حراست سازمان
9) اعلام بیماریهای واگیردار سالمندان (سل، وبا، هپاتیت، ایدز و...) طبق دستورالعملهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به بهزیستی شهرستان
10) ارسال گزارش کتبی سالمندان فوت شده در مرکز با ذکر علل فوت آنها به بهزیستی شهرستان
11) انجام مکاتبات رسمی و اداری
12) رعایت کلیه دستورالعملها، ضوابط و مقررات ابلاغی از سازمان
13) پاسخگویی به شکایات مطروحه از مراکز و افراد شاغل در آن
14) رعایت الگوهای مراقبتی، توانبخشی و آموزشی و غذایی مورد تائید و ابلاغی از سازمان بهزیستی به مراکز
تبصره 1: مدیر مسئول می تواند با معرفی جانشین واجد شرایط مندرج در ماده 5 و کسب موافقت از بهزیستی شهرستان مطابق مقررات از مرخصی استفاده نماید. جانشین معرفی شده، در مدت تصدی دارای اختیارات و وظایف و مسئولیتهای مدیرمسئول بوده و در مقابل سازمان و دیگر مراجع ذیصلاح قانونی پاسخگو می باشد.
تبصره 2:  فعالیت مراکز سالمندان بدون حضور مدیر مسئول یا جانشین قانونی وی در ساعات اداری ممنوع است و با مراکز متخلف برابر مقررات برخورد خواهد شد.
تبصره 3: حضور مستمر مسئول شیفت در خارج از ساعات اداری الزامی است.

ماده 6: شرایط و تعداد نیروی انسانی تخصصی
1-6:  شرایط و تعداد نیروی انسانی تخصصی مورد نیاز مراکز تیپ 1
تعداد و نوع نیروی تخصصی مورد نیاز مراکز با توجه به ظرفیت مراکز متفاوت و حداقل برای 50 نفر به شرح زیر می باشد.
1-1-6: پزشک عمومی یک نفر ترجیحاً دارای دیپلم دانشگاهی طب سالمندی 2 روز در هفته
2-1-6: روانشناس یا مددکار اجتماعی با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی یک روز در هفته
3-1-6: کارشناس بهداشت و تغذیه یک نفر در هر مرکز بصورت مشاوره براساس درخواست پزشک
4-1-6: پرستار با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی در رشته پرستاری یک نفر تمام ایام هفته
5-1-6: بهیار یک نفر در شیفت صبح و 2 نفر در شیفت عصر و شب
6-1-6: مراقب (کمک بهیار) که دوره آموزشی تئوری و عملی را گذرانده باشد به ازای هر 5 نفر سالمند وابسته و یا 10 نفر سالمند نیمه مستقل و یا 20 نفر سالمند مستقل یک نفر در هر شیفت
7-1-6: فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر یک نفر هفته ای 2 روز  در یک شیفت
8-1-6: مربی فوق برنامه یک نفر
تبصره1: در صورت ظرفیت بالاتر از 25 نفر در مرکز 1 نفر بهیار اضافه شود
تبصره2: داشتن برنامه ورزشی و فوق برنامه با توجه به امکانات مرکز و تأئید شهرستان قابل اجراست.

2-6 شرایط و تعداد نیروی انسانی تخصصی مورد نیاز مراکز تیپ 2
1-2-6 : پزشک عمومی ترجیحاً دارای دیپلم دانشگاهی طب سالمندی 3 روز در هفته
2-2-6 : روانشناس و مددکار اجتماعی با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی 2 روز در هفته
3-2-6 : کارشناس بهداشت و تغذیه یک نفر( مشاوره و درج در پرونده در بدو ورود و مشاوره دوره ای هر3 ماه یکبار )
4-2-6 : پرستار با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی یک نفر در تمام ایام هفته به ازای شیفت صبح و عصر
5-2-6 : بهیار یک نفر در شیفت صبح و عصر و دو نفر در شیفت شب
6-2-6 : مراقب (کمک بهیار) که دوره آموزشی تئوری و عملی را گذرانیده باشند به ازای هر 4 نفر سالمند وابسته و 8 نفر سالمند نیمه مستقل و 15 نفر سالمند مستقل 1 نفر در دو شیفت صبح و عصر و یک نفر در شیفت شب
7-2-6 : فیزیوتراپیست 2 روز در هفته در یک شیفت
8-2-6 : کاردرمانگر 2 روز در هفته در یک شیفت
9-2-6 : مربی فوق برنامه که دوره های هنری ( سفالگری، باغبانی، نقاشی، داستان گوئی ....) دیده باشد یک نفر

3-6: شرایط و تعداد نیروی انسانی تخصصی مورد نیاز مراکز تیپ 3
1-3-6: پزشک عمومی ترجیحاً دارای دیپلم دانشگاهی طب سالمندی تمام روزهای هفته حداقل یک شیفت کامل  
2-3-6:  روانشناس با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی 2 روز در هفته
3-3-6: مددکار اجتماعی با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی 1 روز در هفته
4-3-6: کارشناش بهداشت و تغذیه با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی 1 روز در هفته
5-3-6: پرستار با مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی، 1 نفر در هر سه شیفت
6-3-6: بهیار 2 نفر به ازای هر 25 نفر در هر سه شیفت
7-3-6: مراقب به ازای هر 3 نفر سالمند وابسته 6 نفر سالمند نیمه مستقل و 10 نفر سالمند مستقل در هر شیفت یک نفر
8-3-6: فیزیوتراپیست 1 نفر هر روز در یک شیفت
9-3-6: کاردرمانگر هفته ای 2 روز در یک شیفت
10-3-6: مربی فوق برنامه که دوره های (سفالگری، باغبانی، نقاشی، داستان گوئی ... ) دیده باشد یک نفر
تبصره1: کلیه مراکز موظف به داشتن پزشک آنکال ( در زمانهای عدم حضور پزشک در مرکز) می باشند.
تبصره2: کلیه مراکزموظف به رعایت الگوهای غذایی که از طرف سازمان بهزیستی استان ابلاغ
می شود می باشد.
ماده 7 : کارکنان عمومی مرکز:
کارکنان عمومی براساس شرایط و ظرفیت مرکز شامل
1-7: نگهبان یا سرایدار
2-7: آشپز
3-7: کمک آشپز
4-7: نظافتچی
5-7: خدمتگزار
6-1-7: باغبان
7-1-7: مسئول خرید

ماده 8: فضای فیزیکی:
 1-1-8: سالن درمان و توانبخشی با مساحت 24 متر
2-1-8: ایستگاه پرستاری مجهز به قفسه قفل دار دارو
3-1-8: اتاق سالمند با گنجایش حداکثر 6 نفر و حداقل مساحت 4 متر مربع برای هر نفر.
4-1-8: اتاق مدیر مسئول با مساحت مناسب
5-1-8: اتاق استراحت و رختکن متناسب با تعداد کارکنان
6-1-8: سالن اجتماعات و غذاخوری به مساحت حداقل 30 متر
7-1-8: آشپزخانه به مساحت 20 متر مربع
8-1-8: حمام به ازای هر 25 نفر یک سرویس
9-1-8: یک سرویس بهداشتی به ازای هر 12 نفر سالمند
10-1-8: حمام و سرویس بهداشتی برای کارکنان  
11-1-8: انبار اجناس و لوازم
12-1-8: رختشویخانه مناسب
13-1-8: ساختمان دارای حیاط مشجر و مناسب به ازای هر سالمند حداقل 2 متر مربع
14-1-8: مکانی مناسب جهت نگهداری موقت جسد

2-8: فضای فیزیکی مورد نیاز تیپ 2
1-2-8: اتاق معاینه پزشک و مشاور به مساحت 12 متر مربع
2-2-8: سالن توانبخشی به مساحت 24 متر مربع
3-2-8: ایستگاه پرستاری مجهز به قفسه قفل دار دارو
4-2-8: اتاق سالمند با گنجایش حداکثر 4 نفر و حداقل مساحت 6 متر مربع برای هر نفر
5-2-8: اتاق مدیر مسئول به مساحت مناسب
6-2-8: اتاق استراحت و رختکن متناسب با تعداد کارکنان
7-2-8: سالن اجتماعات و امور فوق برنامه 30 متر مربع
8-2-8: سالن غذاخوری سالمندان با مساحت 30 متر مربع
9-2-8: آشپزخانه که دارای فضای 20 متر مربع جهت طبخ غذا و 12 متر جهت آماده سازی و شستشوی مواد اولیه باشد.
10-2-8: حمام به ازای هر 12 نفر یک سرویس
11-2-8: یک سرویس بهداشتی به ازای هر 10 نفر
12-2-8: حمام و سرویس بهداشتی برای کارکنان
13-2-8: استخر
14-2-8: انبار مخصوص مواد غذایی
15-2-8: انبار مخصوص لوازم بهداشتی و پوشاک
16-2-8: رختشویخانه مناسب
17-2-8: ساختمان دارای حیاط مشجر و مناسب به ازای هر سالمند حداقل 5 متر مربع
تبصره 1: حداقل 10% ظرفیت کل مرکز به صورت اتاق یک نفره باشد.
تبصره 2: در صورت تبدیل فضای عمومی مرکز به اتاق یک نفره با توجه به کاهش ظرفیت باید تغییرات با هماهنگی بهزیستی استان صورت پذیرد.

3-8: فضای فیزیکی مورد نیاز مراکز تیپ 3
1-3-8: اتاق معاینه پزشک به مساحت 12 متر مربع
2-3-8: اتاق مشاور یا روانشناس و مددکار به مساحت 12 متر مربع
3-3-8: سالن توانبخشی به مساحت 24 متر مربع
4-3-8: ایستگاه پرستاری مجهز به قفسه قفل دار دارو
5-3-8: اتاق خصوصی یک نفره حداقل 9 متر مربع
 6-3-8: اتاق عمومی 2 نفره حداقل 12 متر مربع
7-3-8: اتاق سالمند با گنجایش حداکثر 3 نفر و حداقل مساحت برای هر سالمند 6 متر مربع.
8-3-8: اتاق مدیر مسئول با مساحت مناسب
9-3-8: سالن اجتماعات و امور فوق برنامه 50 متر مربع
10-3-8: سالن غذاخوری سالمندان 30 متر مربع
11-3-8: سالن غذاخوری کارکنان 20 متر مربع
12-3-8: آشپزخانه که دارای فضای 20 متر مربع جهت طبخ غذا و 12 متر مربع جهت آماده سازی و شستشوی مواد اولیه
13-3-8: حمام و سرویس بهداشتی برای کارکنان
14-3-8: استخر و سونا و جکوزی
15-3-8: انبار مخصوص مواد غذایی
16-3-8: انبار مخصوص لوازم بهداشتی و پوشاک
17-3-8: رختشویخانه مناسب
18-3-8: ساختمان دارای حیاط مشجر و مناسب به ازای هر سالمند 7 متر مربع
تبصره 1: حداقل 25% ظرفیت کل مرکز باید به صورت اتاق یک نفره باشد
تبصره 2: هر یک از اتاقها می بایست مجهز به سرویس بهداشتی و حمام باشد.

ماده 9: شرایط عمومی ساختمان
1-9: اتاق سالمند باید دارای پنجره ای باشد که به فضای باز راه داشته باشد.
2-9: درب ها و پنجره ها باید مجهز به توری باشد
3-9: پنجره ها باید به گونه ای باشد که خطر افتادن نداشته باشد ( باز شدن پنجره به صورت 60 درجه یا داشتن حفاظ)
4-9: اتاق ها باید چیدمان مناسب جهت تردد راحت سالمند را دارا باشد
5-9: وسیله مناسب جهت صدا کردن کارکنان در دسترس سالمند باشد (مانند زنگ)
6-9: طراحی مناسب بالابر جهت جابجایی سالمند در صورتی که سالمند در طبقات فوقانی باشد
7-9: تلفن در دسترس سالمند باشد.
8-9: آستانه در اتاق سالمندان با کف زمین برابر باشد.
9-9: حداقل عرض درب ورودی اتاق سالمند باید90 سانتی متر باشد (جهت تردد واکر و ویلچر و ....)
10-9: حداکثر ظرفیت اتاقهای عمومی 6 نفر می باشد.
11-9: طبقات زیر همکف (زیرزمین) نمی تواند به عنوان اتاق سالمند در نظر گرفته شود.
12-9: تخت سالمند باید در ابعاد cm80×cm 200 باشد.
13-9: اقلام انبار باید بصورت جدا باشد
14-9: سرویس های بهداشتی می بایست دارای هر دو نوع توالت ایرانی و فرنگی باشد.
15-9: وجود حمام و سرویس بهداشتی در هر طبقه الزامی است.
16-9: همه فضاهای مرکز اعم از سالن ها، اتاق ها و سرویس های بهداشتی می بایست مجهز به دستگیره جهت تردد سالمندان باشد.
17-9: سرویس های بهداشتی، حمام، آشپزخانه و کف اتاقها و سالن باید قابل شستشو و غیرقابل نفوذ به آب بوده و همچنین لغزنده نباشد.
18-8: ساختمان مورد نظر می بایست دارای آرامش نسبی بوده و نسبت به سایر نقاط از آلودگی هوای کمتری برخوردار باشد.
19-9: ساختمان دارای نور کافی (تابش نور خورشید)، هوای کافی و عاری از رطوبت باشد.
20-9: آب آشامیدنی باید کاملاً بهداشتی و قابل شرب باشد.
21-9: ساختمان از نظر استحکام در مقابل حوادث احتمالی از مقاومت مناسبی برخوردار باشد.
22-9: مناسب سازی ساختمان طبق ضوابط و مقررات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مورخ 6/10/78 انجام پذیرد.
23-9: ایمن سازی سیستم های حرارتی ، برودتی و دستگاه الکتریکی می بایست مد نظر قرار گیرد.
24-9: آبروها و فاضلاب در کلیه قسمت های ساختمان باید دارای عملکرد تخلیه کامل باشد.
25-9: ساختمان می بایست مستقل و دارای حیاط باشد.

ماده 10: تجهیزات و لوازم مورد نیاز مراکز
1-10: لوازم پزشکی شامل درجه اندازه گیری حرارت، فشارسنج، گوشی پزشکی، برانکارد، تخت معاینه پاراوان، ترازوی پزشکی، ساکشن، کپسول اکسیژن، ست احیاء دارای لارنگوسکوپ، لوله تراشه، آمبوبگ و داروهای ترزیقی مورد نیاز، فور  
2-10: لوازم اداری شامل میز- صندلی مناسب- خط تلفن مستقل- فاکس- وسایل کمک آموزشی و ورزشی- فایل نگهداری پرونده های پزشکی سالمندان- تخت و کمد مناسب برای بخشهای بستری، وسایل آشپزخانه، میز و صندلی غذاخوری، کمد یا دراور مناسب جهت سالمند
3-10: سیستم اطفاء حریق متناسب با شرایط مرکز، سیستم حرارتی و برودتی متناسب با منطقه جغرافیایی مرکز
4-10: وسایل سمعی و بصری
5-10: دستگاه برق اضطراری
6-10: ظروف غذاخوری استیل و یا چینی
7-10: یخچال، فریزر، اجاق گاز و...
8-10: تجهیزات فیزیوتراپی و کاردرمانی شامل: دستگاه T.N.S و تحریک الکتریکی گالوانیک و فارادیک دستگاه مادون قرمز- دستگاه اولتراسوند- مخزن هات پک و ضمائم- دستگاه ماساژور دستی- پارالل و آینه- چرخ شانه- دوچرخه ثابت- پولی وضمائم- ست دست ورز- ویلچر- انواع عصاها- خمیرمجسمه سازی- دستگاه تمرینات همه کاره.

تبصره 1: در مراکز تیپ 2 علاوه بر تجهیزات فوق، تجهیزات زیر نیز مورد نیاز است:
دستگاه پارافین- فریم و ضمائم- صندلی چهار سر پله و رمپ - وال بار- وسایل ساخت اسپیلنت دستگاه تحریک الکتریکی اینترفرشینال- واکیوم

تبصره 2: در مراکز تیپ 3 علاوه بر تجهیزات ذکر شده در مراکز تیپ 1 و 2،  تجهیزات زیر نیز مورد نیاز است:
دستگاه کمپرس تراپی- دستگاه ویرپول در سایزهای مختلف و لوازم جانبی آب درمانی در استخر



ماده 11: خدمات مورد نیاز:
1- خدمات مراقبتی و پرستاری 24 ساعته
2- کنترل علائم حیاتی یکبار در روز و هرگونه ترزیقات و سرم درمانی
3- استحمام دو بار در هفته، بهداشت و نظافت شخصی روزانه
4- تغذیه مناسب (صبحانه، نهار و شام) براساس رژیم های غذایی و برنامه های مصوب سازمان
تبصره: بدیهی است که مابه التفاوت هزینه رژیم های غذایی که هزینه سرانه آنها مازاد بر هزینه  برنامه غذایی عادی مرکز است جداگانه دریافت خواهد شد.
5- تهیه یک نوع میوه فصل در روز
6- تهیه البسه مخصوص مرکز دو دست در سال
7- شستشوی البسه و ملحفه ..... دو بار در هفته
8- ویزیت پزشک عمومی دو بار در هفته
9- ارائه خدمات توانبخشی (فیزیوتراپی، کاردرمانی و...) دو بار در هفته
10- برنامه های فوق برنامه و ورزش در داخل مرکز
 
ماده 12: مقررات عمومی
1) استفاده از پروانه فعالیت (مجوز بهره برداری) منحصراً محدود به شهرستانی است که مجوز برای آن صادره شده است، تغییر محل مرکز باید قبلا به اطلاع و تائید بهزیستی استان برسد.
2) مراکز موظفند ضوابط پذیرش سالمند، مشخصات ساختمان مرکز و نحوه ارائه خدمات به سالمندان را که طی دستورالعملهای جداگانه از سوی معاون توانبخشی سازمان ابلاغ میگردد رعایت نمایند.
3) پروانه فعالیت (مجوز بهره برداری) بدون موافقت کمیسیون صدور پروانه های سازمان قابل انتقال به غیر (حقیقی و حقوقی ) نبوده و در صورت فوت، محجوریت یا غیبت بیش از 4 ماه مؤسس حقیقی خانواده و یا افراد ذینفع میتوانند، با نظر دادگاه، قیم یا امین موقت خود را به بهزیستی استان معرفی کنند تا (پس از تعیین تکلیف دارائیهای فرد مزبور) پس از طی مراحل قانونی نسبت به صدور پروانه فعالیت برای فرد معرفی شده اقدام شود.
4) اگرفرد مؤسس به دلیل کشف فساد و اثبات جرم زندانی شود و یا به هر دلیلی طبق بررسی های به عمل آمده در کمیسیون عالی صدور پروانه ها از وی سلب صلاحیت گردد پروانه فعالیت (مجوز بهره برداری) خود به خود لغو می گردد.
5) تعطیل موقت مرکز از سوی مؤسس بایستی با هماهنگی و موافقت بهزیستی استان باشد و بهزیستی استان موظف است کمیسیون صادر کننده پروانه فعالیت را در جریان تعطیلی موقت مرکز قرار دهد.
6) نامگذاری مراکز بایستی به صورت مرکز توانبخشی و نگهداری شبانه روزی سالمندان صورت پذیرد و جمله تحت نظارت سازمان بهزیستی استان... زیر تابلو درج گردد.
7) نصب تابلو با ذکر نام مرکز در محل درب ورودی و با اندازه حداکثر چهار برابر تابلو پزشکان الزامی است.
8) نصب پروانه فعالیت ( مجوز بهره برداری ) و پروانه مدیر مسئول در معرض دید مراجعان الزامی است.
9) تمام یا بخشی، از شهریه پذیرش مددجویان بی بضاعت در مراکز غیردولتی سالمندان توسط بهزیستی استان مربوطه تامین ومطابق قرارداد منعقده با مرکز به عنوان یارانه پرداخت خواهد نمود.
10) فهرست اسامی کارکنان تخصصی شاغل در مرکز و ساعات کار و رشته تخصصی آنان باید در محل دفتر مدیر مسئول مرکز در تابلویی برای اطلاع مراجعان نصب گردد.
11) مرکز موظف است جهت کلیه سالمندان، پرونده های جداگانه حمایتی و پزشکی (مشتمل بر شرح حال کامل سالمند و بیماریهای وی، انجام آزمایشات و رادیوگرافی تشخیصی و اقدامات درمانی انجام شده) تشکیل داده و کلیه سوابق و خدمات حمایتی، توانبخشی و درمانی و آموزشی ارائه شده به آنان را حسب نوع خدمات در هر یک از پرونده های مذکور درج و نگهداری کند.
تبصره 1: پرونده های پزشکی و حمایتی سالمندان مرکز محرمانه تلقی شده و بایستی در فایل قفل دار نگهداری شوند، به نحوی که سوابق آنها از دسترس افراد غیر مسئول و مراجعان به دور باشد.
تبصره 2: در زمان پذیرش، داشتن نوار قلب و عکس رادیولوژی ازقفسه سینه ضروری میباشد.
12) وجود دفتر پذیرش و ثبت نام مشخصات کلیه سالمندان با ذکر خدمات انجام شده در مرکز الزامی است.
13) شهریه مراکز براساس تیپ مراکز و سطح وابستگی سالمند و شرایط اقتصادی و جغرافیایی هر استان در بهمن ماه هر سال برای سال آینده، توسط استان مربوطه تعیین می گردد که پس از تائید دفتر امور سالمندان قابل اجراء می باشد.
تبصره 3: میزان شهریه نگهداری و هزینه خدمات توافق شده از 1 روز تا 7 روز، 7 روز و از 8 روز تا 15 روز مبلغ 50% و از روز 16 به بعد براساس کل شهریه تعیین شده و هزینه توافق شده برای یک ماه محاسبه و دریافت می گردد.
تبصره 4: مرکز حق ندارد بیش از مبلغ تعیین شده به عنوان شهریه پذیرش از سالمند دریافت نماید.
14) کلیه کارکنان مرکز می بایست دارای کارت سلامت معتبر از مراکز بهداشتی درمانی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی یا دانشگاه های علوم پزشکی باشند.
15) نصب تعرفه های خدمات قابل ارائه در معرض دید مراجعان الزامی است. تعرفه های مزبور هر سال یکبار توسط معاونت امور توانبخشی سازمان تهیه و پس از تصویب مراجع ذیصلاح جهت رعایت آنها توسط مراکز به بهزیستی استان ها ابلاغ می گردد.
16) پذیرش سایر افراد زیر60سال، بیمارروانی مزمن و سالمندان بیمار در این مراکز ممنوع می باشد.
17) خروج سالمند از مرکز با درخواست و امضاء متعهد یا سرپرست قانونی سالمند بلامانع می‌باشد.
18) مؤسس مجاز به راه اندازی مرکز در ساختمانی خواهد بود که معارض نداشته باشد و موافقت مالک ساختمان را اخذ نموده باشد در غیر اینصورت پروانه فعالیت برای مرکز صادر نخواهد شد.
19) ساخت داروهای دست ساز در مرکز و ارائه آنها و نیز خدمات توانبخشی و .... پزشکی غیر علمی و سنتی به سالمندان اکیداً ممنوع بوده و متخلف تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
20) هر گونه اعمال خلاف موازین اسلامی و شئونات حرفه پزشکی و پرستاری، اخلاقی و انسانی در مرکز تخلف محسوب می گردد و برابر قوانین قابل پیگیری است.
21) ترک مرکز توسط مدیر مسئول و سایر کادر فنی ( مطابق لیستی که مدیر مسئول مرکز اعلام مینماید ) بدون جانشین در ساعات مقرر، و یا تعطیل غیر موجه مرکز بدون اطلاع سازمان بهزیستی شهرستان تخلف محسوب و با متخلف طبق مقررات برخورد خواهد شد.
22) اداره کل بهزیستی شهرستان و استان و در صورت لزوم بازرسان معاونت امور توانبخشی و دفتر بازرسی و حراست سازمان و کمیسیون صدور پروانه ها بر نحوه ارائه خدمات مرکز نظارت نموده و مجاز به بررسی کلیه سوابق، اسناد، مدارک و پرونده ها می باشند.
23) به استناد ماده 5 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوراکی، انتشار آگهی تبلیغاتی که موجب گمراهی افراد گردد از سوی مرکز ممنوع بوده و استفاده از عناوین مجعول و خلاف حقیقت روی تابلو و سربرگ و یا دادن وعده های فریبنده، جرم تلقی شده و با متخلفین برابر مقررات رفتار خواهد شد.
24) ترخیص و تحویل سالمند از مرکز به غیر از متعهد وی و یا فردی که کتباً توسط سرپرست قانونی به مرکز معرفی شده باشند ممنوع است و متخلف تحت پیگرد قانونی قرار می گیرد. مسئولین مراکز موظفند به هنگام ترخیص و تحویل سالمند برگ ترخیص و تحویل را به تأئید و امضاء متعهد قانونی سالمند برسانند.
25) مرکز موظف است فوت سالمندان مرکز را با ذکر علت آن کتباً ظرف 24 ساعت به بهزیستی شهرستان و ظرف 48 ساعت به بهزیستی استان گزارش نماید.
26) در مواردی که نسبت به آنها در آئین نامه حکم خاصی قید نگردیده، رسالت و خط مشی سازمان بهزیستی و قوانین جاری کشور از جمله قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و قانون کار جمهوری اسلامی ایران در مورد مرکز و کارکنان آن حاکم خواهد بود و مراکز موظفند کارکنان خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی درآورند.
27- با استناد به بند 12 و13 ماده 55 قانون شهرداری‌ها، تحویل جسد سالمندان به سرپرستان قانونی آنها ممنوع می‌باشد.
28- پذیرش سالمندانی که دارای سلامت فکری و روانی می باشند می بایست با اخذ رضایت نامه کتبی از فرد سالمند انجام پذیرد.
29- پذیرش سالمندانی که دارای قیم قانونی می باشند می بایست با اخذ رضایت نامه کتبی از قیم قانونی انجام پذیرد.
تبصره5: علاوه بر بازرسین سازمان بهزیستی هرگونه بازدیدی با هماهنگی بهزیستی شهرستان یا استان، بلامانع است.
تبصره6: فرم عقد قرارداد پذیرش سالمند در مرکز توسط دفتر امور سالمندان سازمان بهزیستی کشور تهیه و به استان‌ها ابلاغ خواهد شد.
تبصره7: حداکثر ظرفیت مجاز جهت صدور مجوز 50 نفر می‌باشد.

ماده 13: ضوابط رسیدگی به تخلفات و شکایات
1) چنانچه مؤسس (دارنده موافقت اصولی) و یا مدیر مسئول مفاد این آئین نامه و سایر موارد ابلاغ شده از سوی سازمان را رعایت و اجرا ننمایند کمیته نظارت تخصصی شهرستان یا استان موارد رعایت نشده را با تعیین حداکثر یک ماه، به صورت کتبی به مرکز ابلاغ می نماید. عدم رعایت موارد ابلاغی پس از انقضای مدت تعیین شده، تخلف محسوب می گردد و با تصویب کمیسیون صدور پروانه های بهزیستی استان با متخلف بترتیب زیر رفتار خواهد شد.
- اخطار اول با درج در پرونده با تعیین مهلت یک ماه جهت رفع مشکل
- اخطار دوم با درج در پرونده با تعیین مهلت 15 روز جهت رفع مشکل
2) در صورتی که طی بازدید به عمل آمده پس از 15 روز از تاریخ صدور اخطار دوم اقدامی به منظور رفع مشکلات انجام نشده باشد، کمیته صدور پروانه های استان پروانه فعالیت مرکز را به صورت موقت ( تا 2 ماه ) لغو می نماید. لغو دائمی پروانه نیاز به رسیدگی به تخلفات و تائید کمیسیون عالی صدور پروانه ها موضوع ماده 26 قانون دارد.
3) در موارد خاص که سلامت جسمانی و یا روانی سالمندان به هر دلیلی در مخاطره باشد و ادامه کار مرکز به صلاح نباشد، کمیته صدور پروانه های بهزیستی استان می تواند ضمن لغو موقت پروانه و تعطیل نمودن مرکز، لغو دائمی پروانه مرکز را به کمیسیون عالی صدور پروانه ها در ستاد مرکزی بهزیستی کشور پیشنهاد نماید.
4) بهزیستی استان موظف است پس از لغو مجوز و تعطیل نمودن مرکز، مراتب را از طریق درج دو آگهی به فاصله پانزده روز در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار به اطلاع عموم برساند. و ضمناً به اطلاع اماکن رسانده شود.
5) به هنگام تعطیلی مرکز، کلیه تعهدات حقوقی و قانونی مرکز متوجه مؤسس می باشد.
6) مراکزی که بدون کسب مجوز از سازمان بهزیستی تحت عنوان مراکز توانبخشی و نگهداری شبانه روزی سالمندان یا عناوین مشابه نظیر آسایشگاه، خانه، سرای سالمندان و از این قبیل عناوین فعالیت می نمایند، غیر مجاز محسوب شده و حسب مورد با مراکز متخلف برخورد و جهت رسیدگی به تخلف آنها به مراجع ذیصلاح معرفی می گردند.
تبصره 1: ارسال ابلاغیه ها و اخطاریه ها می بایست با پست سفارشی انجام و رسید مربوطه در پرونده مرکز بایگانی گردد.
تبصره 2: در صورت اعتراض مؤسس یا مدیر مسئول فنی نسبت به رای صادره در کمیسیون استانی کمیسیون مذکور موظف است حداکثر ظرف 15 روز مراتب را به همراه پرونده مرکز، جهت بررسی و اتخاذ تصمیم به کمیسیون عالی صدور پروانه ارسال نماید.
تبصره 3: به هنگام طرح پرونده در کمیسیون استانی یا عالی لازم است از مدیر مسئول مرکز جهت شرکت در جلسه دعوت به عمل آید.
تبصره 4: تخلفات (قصور یا تقصیر) پزشکی مسئولین و کارکنان مراکز حسب مورد جهت رسیدگی به هیات انتظامی نظام پزشکی و دادگاههای ذیصلاح ارجاع خواهند شد.

ماده14:
این آئین نامه در 14 ماده و 40 تبصره توسط معاونت توانبخشی سازمان تهیه و در تاریخ              به تائید شورای معاونین سازمان بهزیستی کشور رسیده است. و هرگونه تغییر در آن باید به تائید شورای معاونین سازمان برسد.
تبصره 1: کلیه مراکز توانبخشی و نگهداری و مراقبتی شبانه روزی سالمندان که قبل از ابلاغ این آئین نامه پروانه فعالیت از سازمان بهزیستی اخذ نموده اند موظفند وضعیت مراکز خود را با مفاد این آئین نامه تطبیق دهند در غیر این صورت فعالیت آنها تخلف محسوب شده و با متخلفین از راه های قانونی برخورد خواهد شد.
تبصره 2: کلیه مراکز توانبخشی و نگهداری سالمندان دولتی (بهزیستی) از جمله آنهائیکه مدیریت شان براساس قوانین و مقررات به بخش غیردولتی واگذار شده است موظفند وضعیت مرکز را با مفاد این آئین نامه تطبیق دهند و نواقص و نارسائی های احتمالی مراکز را رفع نمایند.