خانه سالمندان اراک

خانه سالمندان

مراکز نگهداری از سالمندان، در طی چند دهه اخیر شکل گرفته است و دلایل به وجود آمدن آن، قطعا بی رحمی انسان امروز و حق ناشناسی جوانان نیست. مانند این است که بگوییم والدینی که فرزندان خود را به مهد کودک می سپارند، از مهر و محبت بی بهره اند! آنچه کودکان خردسال را به مهدکودک و افراد کهن سال را به خانه سالمندان روانه می کند، لزوم وجود حمایت و نگهداری ویژه ای است که در زمانی خاص، والدین فرزندان این افراد قادر به ارائه آن نیستند.

شهره سیام در مقاله آسایشگاه های سالمندان می نویسد:
"با توجه به اینکه سالمندان معمولا توانایی انجام کارهای روزانه مربوط به خودشان را تدریجا در اثر بروز عوارض و بیماری های جسمی یا روانی و یا جسمی روانی از دست می دهند و کسی هم در محیط خانه ممکن است فرصت رسیدگی و یاری دادن به فرد سالمند را نداشته باشد و به علت گرفتاری های خانوادگی ‌‌ عدم تمکن مالی، عدم امکان استخدام پرستار خصوصی و غیره نیز وضع نگهداری سالمند در خانه روز به روز دشوارتر شود.

شاید ضرورت ایجاب نماید اینگونه افراد سالمند و سالمندانی در شرایط دیگر مانند نارسایی فیزیکی و روانی در مراکز مناسبی که به منظور نگهداری و مراقبت کامل از سالمندان تاسیس می شوند اقامت نموده و بطور موقت یا دائم به زندگی خود ادامه دهند.

ولی اساس فکر در تاسیس آسایشگاه سالمندان را می توان در دو عبارت خلاصه کرد : رفاه و آسایش اطرافیان، رفاه و آسایش سالمندان . در مورد رفاه و آسایش اطرافیان سخن این است که بسیاری از سالمندان مواجه با مشکلات و دشواری هایی هستند، بیمارند، بیماری جسمی یا روانی آنان موجب سلب آسایش از خانواده می شود، پس بهتر است آنان از خانه دور باشند .

 در رابطه با رفاه و آسایش بحث این است که وضع حال و مزاج آنان به گونه ای است که به پرستاری و مراقبت خاص نیاز دارند و اگر در محیطی به دور از هیاهو و جنجال خانواده و تحت مراقبت های درمانی و بهداشتی ویژه ای باشند راحت تر و آسوده تر زندگی می کنند. در جوامع صنعتی تکیه بر رفاه و آسایش اطرافیان و در جوامع سنتی تکیه بر رفاه و آسایش سالمند بیشتر مد نظر است.

عواملی که در کل سبب پدید آمدن آسایشگاه سالمندان شده است، عبارت از تغییرات و تحولات زیر است :
-تغییر و تحولات اقتصادی در زمینه کار، مسکن، درآمدکافی، افزایش هزینه و مصرف و .....
-تغییرات فرهنگی ناشی از دگرگونی فکرها فلسفه ها ارزش ها آداب و رسوم و سنت ها خوش بینی و بد بینی و.........
-تغییرات اجتماعی ناشی از برخوردها، روابط، معیارهای اخلاقی، آسایش و رفاه جویی زندکی شهری احساس مسئولیت و.........
-تغییرات خانوادگی به صورت سیستم واحد های محدود زاد و ولد، تنظیم خانواده، میل به آرامش و استقلال و......

مزایای آسایشگاه سالمندان :
- دور ماندن خانواده از مزاحمت ها و دشواری آفرینی های سالمندان
- راحت و آرام بودن خود سالمند و داشتن سرگرمی و اشتغالی مناسب
- بهره مندی از پرستاری ها و مراقبت های ویژه مورد نیاز که معمولا در آن اماکن بیشتر قابل دسترس است
- استفاده از رژیم غذایی خاص خواب و استراحت کافی و .....
- دور ماندن از افسردگی اختلال در رفتار و عصبانیت ها و ......

معایب آسایشگاه سالمندان :
- داشتن زندگی یکنواخت و عادی بدون نوسان که خود وضع روحی افراد را مختل می کند.
- دوری از خانواده و فرزندان و احساس محرومیت های عاطفی ناشی از آن.
- مصاحبت با افرادی که هر کدام محرومیت و مشکلی دارند و همه اهل درد و بدبینی و آماده مردنند.
- احساس بی نقشی و مصرف کنندگی که خود سبب می شود ته مانده توان و قدرت او از بین برود.
- عدم استقلال و مدیریت در زندگی و حیات بدون مراقبت توام با همدردی و غمخواری.
- افزایش اختلالات روانی ناشی از بی مهری ها، تحقیرها، طردها، که حتی فرزندان هم پذیرای او نیستند.
- افزایش وحشت ناشی از تنهایی و مرگ و دلتنگی های مربوط به آن که خود وضع او را اسفناک می کند.
- از هم پاشیده شدن کانون خانوادگی و در انزوا قرار گرفتن.
- درماندگی و بهره مندی از زندگی غیر طبیعی و پرستاری های تصنعی و صرفا برای حقوق.
در کل معایب آسایشگاه سالمندان نسبت به مزایای آن بیشتر است و سالمند در هر شرایط نامطلوبی که باشد باز هم بهتر است در خانه زندگی کند نه آسایشگاه سالمندان.

آسایشگاه سالمندان در ایران کلا به چهار دسته قابل تقسیم بندی است :

1- آسایشگاه سالمندان دولتی که زیر نظر سازمان بهزیستی است و در هر استان به تعداد مورد نیاز وجود دارد و در آن از سالمندان بی پناه درماندگان و بیماران طی شرایطی پذیرایی می کنند.
2- برخی از آسایشگاه های سالمندان صرفا جنبه خیریه دارند.
3- دسته ای از آسایشگاهها بصورت خیریه و شهریه دار تواما اداره می شوند.
4- بالاخره آسایشگاه هایی که جنبه خصوصی دارند و با مبالغ ماهانه ای که از اولیای سالمندان می گیرند اداره می شوند."
(سیام . شهره - بررسی مسائل سالمندی در ایران و جهان انتشارات کتاب آشنا چاپ اول،  (1381)  مقاله آسایشگاه های سالمندان،1381ص49-53)

آسایشگاه از دیدگاه سالمندان:
"متاسفانه خود سالمندان هم نسبت به آن دیدی مثبت ندارند.عموما از بودن در آنجا ناگزیر و محیط آن را محیط جبر و اجبار می دانند. با اینکه برخی از آنان سال هاست در چنین محیطی زندگی می کنند، با آن خو نگرفته اند و منتظرند تحولی پدید آید و از آنجا بیرون آیند.
دیدها نسبت به آن منفی است . چه بسیار عده سالمندانی که نسبت به این وضع معترضند ولی صدایشان به جایی نمی رسد. فرزندان قدرت را در دست دارند و مال و ثروت را در اختیار، به عدم رضایت روانی و وضعیت دشوار آنان توجهی ندارند."
(علی قائمی- خانواده و مسائل سالمندان- انتشارات انجمن اولیا ومربیان ،1366ص278)

درخاتمه یادآورمی‌شویم که خانواده همواره بهترین مکان برای گذراندن زندگی افراد مسن بوده و باید سعی شود به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که افراد سالمند، دوران پیری خود را درکانون گرم خانواده و کنار فرزندان خود سپری کنند. گزارش حاضر در پی آن است که نظر مردم تهران را در باره سالمندان و سپردن سالمندان خود به خانه های سالمندان (آسایشکاه) جویا شود.